- айырды
- отдельно; отдельныйайырды этмек — различать
Крымскотатарский-русский словарь. 2013.
Крымскотатарский-русский словарь. 2013.
ақа — 1 (Алм., Шел.; Шығ.Қаз., Зайс.; Жамб., Жам.) айыр. А қ а с ы н ы ң санына қарай екі а қ а, үш а қ а, төрт а қ а деп шөп жинайтын құралды айтамыз (Алм., Шел.). Бізде ағаштан жасалған үш тармақты айырды ғана а қ а дейді, ал темір айырды аша дейді… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
іс темір — 1 (Түрікм.: Красн., Бекд., Жеб., Небид.) атанақты (қ.) айырмен жалғастырып тұратын темір 2 (Гур., Маңғ.) шығырдың доңғалағын айырдың басында ұстап тұру үшін доңғалақтың тесігінен өткізетін темір. Доңғалақтың і с т е м і р і н айырдың тесігінен… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
айырт — 1 (Гур., Маңғ.) айырдың ашасы 2 1. (Гур.: Маңғ., Тең.; Қ орда: Шиелі, Сыр., Арал; Түрікм.: Небид., Ашх., Таш.) шат (адамның шаты). Суының тереңдігі а й ы р тт а н келеді (Гур., Маңғ.). Адамның екі а й ы рт ы. Екі а й ы р т т ы ң арасы. Судың осы… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
атпаша — (Қарақ.) темір айырдың сапталған түрі … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
аша — 1 (Талд., Гв.; Сем.: Мақ., Аяг.; Шығ.Қаз., Тарб.; Қост., Фед.) айыр. Менің а ш а мд ы кім алды? (Талд., Гв.). Айырды тістің санына қарай үш а ш а, төрт а ш а деп атай береді. Сахнада тарелка айналдырғанша, қолыңа а ш а алып, қырман басындағы… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
бал қоспақ — 1. (Орал, Чап.) үлек пен таза айыр інгеннен туған түйе. 2. (Орал, Қара.) нар мен түс айырдың арасынан шыққан түйе тұқымы. 3. (Рес., Сарат.) жалғыз өркеш түйе мен қос өркеш түйенің буданы … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
бесақа — (Шымк.: Қызылқ., Сайр.; Алм., Кег.) тармақты айыр. Сен б е с а қ а н ы қайда қойдың? (Шымк., Сайр.). Б е с а қ а н ы алып берші, шөп жинайын! (Алм., Кег.). Ағаш айырдың тармағына қарай бұл сөз оңтүстік шығыста әр түрлі айтылады: үшақа, төртақа,… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
бұтақ — (Қост.: Жанг., Торғ.) айырдың ашасы. Менің айырымның бір б ұ т а ғ ы сынып қалыпты (Қост., Жанг.) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
дат — 1 (Шымк., Түлк.; Алм., Кег.; Жамб.: Шу, Тал.) өтініш, шағым, арыз. Сенің оған айтатын д а т ы ң болса, айт (Шымк., Түлк.) 2 (Гур., Есб.; Қост.: Жанг., Аман.) тот. Су тиген темірше д а т басыпты. Д а т басқан пышақ (Қост., Аман.). Көптен бері… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
дөкет — (Көкш.: Уәлих., Қ ту; Павл., Леб.; Қар., Қарқ.; Шығ.Қаз.: Марқ., Ү Н.; Қарақ., Мой.) үлкен пышақ. Ана д ө к е т т і әкелші, мен сонымен айырдың сабын жонайын. Д ө к е т п е н ет турауға болмайды (Көкш., Қ ту). Бұл сөздің Көкшетау, Торғай маңында… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
жампоз өркеш — Қ орда., Арал) тең өркеш, айырдың жампозы атанатын өркеші. Ж а м п о з ө р к е ш т і ң өзгелерден айырмасы екі өркешінің биіктігі де, жуандығы да бірдей болады және арықтағанда өркештері бір жағына қисайып қалмай, сол тік қалпында аласарып өркеш… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі